08 Temmuz 2024 Pazartesi Türkiye; İSO İhracat İklimi Endeksi (Haziran) Euro Bölgesi; Sentix Yatırımcı Güven Endeksi (Temmuz)
10 Temmuz 2024 Çarşamba Türkiye; Sanayi Üretimi (Mayıs), İş Gücü İstatistikleri (Mayıs) Çin; TÜFE/ÜFE Verileri (Haziran)
11 Temmuz 2024 Perşembe Türkiye; Perakende Satışlar (Mayıs) İngiltere; İmalat Sanayi Üretimi (Mayıs) Almanya; TÜFE (Haziran-Nihai) ABD; TÜFE (Haziran)
12 Temmuz 2024 Cuma Türkiye; Cari İşlemler Dengesi (Mayıs) Japonya; Sanayi Üretimi (Mayıs) ABD; ÜFE (Haziran), Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi (Temmuz-Öncü)
– Küresel piyasalarda ABD istihdam raporu, Fed ve Avrupa Merkez Bankası (AMB) para politikası toplantılarının tutanakları ve dünya genelinde PMI verileriyle yoğun geçen haftanın ardından bu hafta görece sakin bir veri akışı takip edilecek. Ayrıca, Fransa’da genel seçimin sonuçları ve Fed Başkanı Jerome Powell’ın Senato Bankacılık Komitesi’ndeki sunumu izlenecek.
Çin, ABD ve Almanya enflasyon verileri (Haziran)
Haftanın en önemli gündem maddesi, dünyanın en büyük üç ekonomisi ABD, Çin ve Almanya’dan gelecek haziran ayı enflasyon verileri olacak. Çarşamba günü Çin’in TÜFE ve ÜFE verileri, perşembe ABD ve Almanya TÜFE, cuma günü ise ABD ÜFE verisi takip açıklanacak.
Çin’de TÜFE mayısta aylık %0,1 gerilerken yıllık bazda %0,3 artmıştı. Haziranda aylık bazda yatay seyir ve yıllık %0,3 artış beklenmektedir. Mayısta yıllık %1,4 azalan ÜFE’nin haziranda %0,8 azalması beklenmektedir. Çin’de üretici fiyatları Ekim 2022’den bu yana yıllık bazda gerilemektedir.
ABD’de TÜFE mayısta aylık bazda sabit kalırken yıllık %3,3 artmıştı. Aynı dönemde çekirdek TÜFE aylık %0,2, yıllık %3,4 arttı. Manşet endeksin yıllık değişiminde yaklaşık olarak Haziran 2023’ten beri dar bir bant içerisinde hareket etmekte olup çekirdek endekste düşüş eğilimi devam etmektedir. Buna karşın Fed’in çekirdek PCE için yıllık %2 artış hedefinin hala üzerinde seyretmektedir. Haziranda, TÜFE’nin aylık %0,1, yıllık %3,1, çekirdek TÜFE’nin aylık %0,2 artması beklenmektedir. ÜFE tarafında mayısta aylık %0,2 azalış, yıllık bazda %2,2 artış olurken çekirdek ÜFE aylık bazda değişmedi, yıllık %2,3 arttı. Haziranda, ÜFE’nin aylık %0,1, çekirdek ÜFE’nin %0,1 artması beklenmektedir.
Almanya’da temmuz başında açıklanan öncü verilere göre TÜFE haziranda aylık %0,1, yıllık %2,2 artmıştı. Nihai verilerin öncü verilere paralel gelmesi beklenmektedir.
Sentix Yatırımcı Güven Endeksi (Temmuz)
Haftanın ilk işlem günü Avrupa’da bu ayın Sentix Yatırımcı Güven Endeksi açıklanacak. Euro Bölgesi ekonomisinin altı aylık görünümüne duyulan güveni ölçen endeks, haziranda 0,3 ile Şubat 2022’den beri ilk kez pozitif tarafa geçti. Endeks, Avrupa ekonomisine yönelik kötümserliğin yerini hafifçe iyimserliğe bıraktığını gösterdi. Ancak temmuz beklentisi, verinin -0,6 ile yeniden sıfırın altına dönerek kötümserliği işaret edeceği yönünde
– Yurt içinde hafta boyunca İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) İhracat İklimi Endeksi, mayıs ayı sanayi üretimi, perakende satışlar verileri, iş gücü istatistikleri ve ödemeler dengesi istatistikleri takip edilecek.
İSO İhracat İklimi Endeksi (Haziran)
Haftanın ilk işlem gününde İSO haziran ayı İhracat İklimi Endeksi takip edilecek. Endeks mayısta 52,3’ten 52,8’e yükselerek son on iki ayın en güçlü iyileşmesini gerçekleştirdi. Söz konusu dönemde Almanya’da üretim yeniden artışa geçerken en hızlı büyümeyi Birleşik Arap Emi rlikleri (BAE) gerçekleştirdi. Beş aydır 50,0 eşik değerin üzerinde büyüme bölgesinde kalan endeks, yedi aydır yükselmektedir.
Sanayi üretimi ve perakende satışlar (Mayıs)
Yurt içinde çarşamba günü mayıs sanayi üretimi, perşembe aynı döneme ilişkin perakende satışlar verileri takip edilecek. Sanayi üretimi nisanda aylık %4,9, yıllık %0,7 azaldı. Aylık bazda Şubat 2023’ten beri en sert daralma kaydedilirken yıllık bazda Nisan 2023’ten beri ilk kez daralma oldu. Perakende satışlar tarafında; aylık bazda %1,8 daralma olurken yıllık %10,2 artış oldu. Perakende ticaret satış hacmi Ağustos 2023’ten beri ilk kez ayda bazda daraldı.
İş Gücü İstatistikleri (Mayıs)
Çarşamba günü, ayrıca, TÜİK mayıs ayı iş gücü istatistiklerini açıklayacak. Nisanda, mevsim etkisinden arındırılmış (Ma) işsizlik oranı %8,5, genç nüfusta Ma işsizlik oranı %14,5, Ma atıl işgücü oranı %27,2 olmuştu.
Cari İşlemler Dengesi (Mayıs)
Haftanın son işlem gününde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) mayıs ayına ilişkin Ödemeler Dengesi İstatistiklerini yayımlayacak. Nisanda, cari işlemler dengesi 5,29mlr USD, altın ve enerji hariç cari işlem dengesi 497mn USD açık vermişti. Cari denge ocak-nisan döneminde toplam 16,13mlr USD açık verdi. Geçen yılın aynı dönemindeki cari açık 29,67mlr USD idi. Yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, Mart 2024’te 31,26mlr USD’den Nisan 2024’te 31,46mlr USD’ye yükseldi.
Geçtiğimiz hafta ne oldu?
– Geçen hafta küresel hisse senedi piyasalarında alış ağırlıklı bir seyir izlendi. Asya’da, Japonya Nikkei225 Endeksi %2,57, Hong Kong Hang Seng Endeksi %1,23, Güney Kore Kospi Endeksi %2,68, Tayvan Taiex Endeksi %1,98 ve Avustralya S&P/ASX200 Endeksi %1,30 yükselirken Çin CSI300 Endeksi %0,79 geriledi. İngiltere FTSE100 Endeksi %0,49, Fransa CAC40 Endeksi %0,38, Almanya DAX Endeksi %0,14, Stoxx Europe600 Endeksi %0,27 yükseldi. ABD’de S&P500 Endeksi haftayı %1,18, Dow Jones Endeksi %0,34 ve Nasdaq Bileşik Endeksi %2,27 primli tamamladı.
Dünya genelinde PMI verileri (Haziran)
Geçen hafta majör ekonomilerin haziran ayına ilişkin imalat PMI verileri takip edildi. Japonya imalat PMI 50,5’ten haziranda eşik değer 50,0 seviyesine geriledi. Haziran ayına ilişkin öncü veri 50,1 idi. Çin’de (Caixin) 51,7’den 51,8’e yükselerek beklentiyi aştı. Almanya imalat PMI 45,4’ten 43,5’e, Euro Bölgesi 47,3’ten 45,8’e geriledi ancak öncü verileri aştı. İngiltere’nin 51,2’den 50,9’a düşerek öncü verinin altında kalırken ABD (ISM) de 48,7’den 48,5’e gerileyerek beklentinin altında kaldı.
Hizmet PMI haziranda; Japonya’da 53,8’den 49,4’e geriledi; öncü veri 49,8 idi. Çin’de (Caixin) 54,0’den 51,2’ye gerileyerek beklentinin oldukça altında kaldı. Çin hizmet sektörü art arda on sekiz ay büyümesine karşın Ekim 2023’ten beri en yavaş hızda büyüdü. Almanya’da 54,2’den 53,1’e geriledi; öncü veri 53,5 idi. Euro Bölgesi hizmet PMI 53,2’den 52,8’e geriledi; öncü veri 52,6 idi. İngiltere hizmet PMI 52,9’dan 52,1’e geriledi; öncü veri 51,2 idi. ABD’de (ISM) 53,8’den 48,8’e geriledi.
FOMC toplantı tutanakları (11-12 Haziran)
Fed’in 11-12 Haziran tarihli para politikası toplantısında piyasa beklentisine paralel olarak faizlerde değişikliğe gidilmemişti. Geçen hafta yayımlanan toplantı tutanaklarında, son aylarda enflasyonda ılımlı ilerleme kaydedildiği, ancak, (Çekirdek PCE) enflasyonun %2 hedefe yöneldiğine dair güven oluşuncaya kadar faiz indirimine hazır olunmayacağı mesajı verildi. Tutanakların ardından, Fed fonlama vadeli kontratlarına göre piyasanın beklentisi, Banka’nın faiz indirimine %66 ihtimalle 25bp ile eylül toplantısında başlayacağı ve yıl boyunca (En yüksek olasılık) %45 ihtimalle toplam iki kez faiz indirimine gideceği yönünde.
Söz konusu Fed toplantısında, politika yapıcıların çeyreklik bazda güncellenen faiz tahminlerindeki değişiklikler kritik önemdeydi. Noktasal grafiğe göre bu yıl için ima edilen faiz indirimi beklentisi üçten bire indi. Yılsonu için orta nokta faiz tahmini %4,6’dan %5,1’e revize edildi. Mart projeksiyonlarında politika yapıcıların faiz tahmini %4,6 seviyesinde sabit kalarak yıl boyunca toplam 75bp (3 kez) indirime gidilebileceğini ima etmişti. Haziran projeksiyonları ile politika yapıcıların bu yıl için faiz indirimi beklentileri belirgin bir şekilde azalmış oldu. Son projeksiyonlara göre bu yıl için, 4 Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) üyesi faiz indirimi beklemezken 7 üye bir indirim, 8 üye iki indirim bekliyor. 2025 faiz indirimi iması üçten dörde yükseldi. 2024 sonu için PCE enflasyon medyan tahmini %2,4’ten %2,6’ya, çekirdek PCE enflasyon medyan tahmini %2,6’dan %2,8’e yükseldi. 2025 için PCE tahmini %2,2’den %2,3’e, çekirdek PCE tahmini %2,2’den %2,3’e yükseldi. 2026 için PCE tahmini %2, çekirdek PCE tahmini %2’de sabit kaldı.
Geçen yıl temmuz toplantısından sonra faizlerde değişikliğe gitmeyen Fed’in federal fonlama faiz hedefi %5,25-5,50 aralığında bulunuyor. Banka, artırımlara başladığı Mart 2022 toplantısından beri on bir toplantıda toplam 525bp faiz artırdı. Fed yetkililerinin, yılbaşında 2024’te toplam üç kez faiz indirimine gidilebileceği yönündeki tahmini piyasanın faiz indirimi beklentilerini destekleyerek risk piyasalarında coşkuyu artırmıştı. Ancak büyüme ve enflasyon verilerinin yüksek kalması, iş gücü piyasasındaki gevşemenin sınırlı kalması ve sözlü yönlendirmenin daha temkinli bir tona dönmesiyle birlikte faiz indirimine ilişkin piyasa beklentileri de yıl içerisinde giderek zayıfladı ve ötelendi.
ABD istihdam raporu (Haziran)
ABD’de haftanın son işlem günü Çalışma Bakanlığı’nın haziran ayı istihdam raporu takip edildi. Tarım dışı istihdam artışı haziranda 206 bine gerilemesine karşın beklentiyi aştı. Geçen ay beklentinin oldukça üzerinde açıklanan mayıs verisi ise 272 binden 218 bine aşağı revize edildi. İşsizlik oranı %4,0’ten %4,1’e yükselerek beklentiyi aştı. Tarım dışı istihdam artışında 2022 başından bu yana izlenen zayıflama eğiliminin devam etmesine karşın işsizlik oranı tarihi düşük seviyelere yakın seyretmektedir. Saatlik ortalama kazançlar aylık %0,3, yıllık %3,9 ile beklentiye paralel arttı. Mayısta aylık %0,4, yıllık %4,1 artış olmuştu. Aşağı yönlü eğilimini sürdüren tarım dışı istihdam artışına karşın işsizlik oranı düşük seyretmekte ve tüketim harcamalarını besleyen saatlik kazançlar zayıflama eğiliminde olsa da Fed’in enflasyon hedefine göre yüksek seyretmektedir. Son verilere göre Fed’in tercih ettiği enflasyon göstergesi çekirdek PCE Fiyat Endeksi mayısta aylık %0,1, yıllık bazda %2,6 arttı. ABD iş gücü piyasasına ilişkin veri akışı Fed’den beklenen faiz indirimlerine ilişkin piyasa beklentileri açısından önem arz etmektedir. Federal fonlama faizi vadeli kontratlarına göre mevcut durumda ilk faiz indirimi %71 ihtimalle eylül toplantısında bekleniyor. Yıl boyunca kalan dört toplantıda (Temmuz, eylül, kasım, aralık) %44 ihtimalle (En yüksek olasılık) toplam iki faiz indirimi (Toplam 50bp) fiyatlanmaktadır.
ABD JOLTs açık iş sayısı (Mayıs)
ABD’de mayıs ayı JOLTs açık iş sayısı açıklandı. JOLTs verisinin 8,06 milyondan 7,96 milyona gerileyeceği yönündeki piyasa beklentisine karşın 8,14 milyona yükseldi. 2022’nin ilk çeyreğinden bu yana kademeli olarak azalan veri hala pandemi öncesi seviyelerin üzerinde seyretmektedir.
Euro Bölgesi enflasyon verileri (Haziran-öncü)
Euro Bölgesi’nde haziran ayı öncü TÜFE rakamları yayımlandı. Öncü verilere göre Euro Bölgesi’nde TÜFE haziranda önceki aya paralel olarak aylık %0,2 artarken yıllık bazda artış beklentilere paralel olarak %2,6’dan %2,5’e geriledi. Çekirdek TÜFE artışı aylık %0,4’ten %0,3’e gerilerken yıllık bazda ise önceki aya paralel olarak %2,9 arttı.
Euro Bölgesi’nde ÜFE mayısta aylık %0,2, yıllık %4,2 azalarak beklenenden daha fazla geriledi. Nisanda aylık %1,0, yıllık %5,7 gerilemişti. Avrupa’da üretici fiyatları art arda son yedi aydır aylık bazda, son on üç aydır ise yıllık bazda gerilemektedir.
AMB para politikası toplantı tutanakları
Avrupa Merkez Bankası (AMB) 5-6 Haziran tarihli para politikası toplantısının tutanaklarını yayımladı. Tutanaklarda faiz indirimi kararının politika yapıcıların görüş birliğiyle alındığı belirtildi. Bununla birlikte tutanaklara göre yetkililer, enflasyonun 2025’e kadar AMB’nin %2’lik hedefine düşeceği konusunda güven duymuyor. Euro Bölgesi’nde manşet enflasyon, öncü verilere göre haziranda aylık %0,2, yıllık %2,5 oldu. Çekirdek enflasyon aylık %0,3, yıllık %2,9 oldu.
AMB, söz konusu toplantıda piyasa beklentisine paralel olarak faiz oranları 25bp azalttı. Eylül 2023’ten beri %4,00 seviyesinde bulunan mevduat faizi Eylül 2019’dan beri ilk kez düşürülerek %3,75’e çekildi. Ana refinansman faizi Mart 2016’dan beri ilk kez düşürülerek %4,25’e ve marjinal borç verme faizi %4,75’ten %4,50’ye indirildi. Karar metninde faizlerin gerektiği sürece yeterince kısıtlayıcı tutulacağı vurgulandı. AMB’nin 2024 için ortalama manşet enflasyon tahmini %2,3’ten %2,5’e, 2025 tahmini %2,0’dan %2,2’ye yükseldi.
– Borsa İstanbul’da BIST100 Endeksi haftayı %1,29 artışla 10.851 puandan tamamlarken BIST30 Endeksi %1,85 artışla 11.854 puana yükseldi. BIST Banka Endeksi %2,00 yükselişle 15.553 puan olurken BIST Sınai Endeksi %0,97 artışla 14.573 puana yükseldi. USDTRY paritesi haftayı sınırlı bir değişimle 32,66’dan tamamlarken EURTRY paritesi 35,41 oldu. Türkiye Hazine tahvili faizleri geriledi. İki yıl vadelilerin faizi haftayı %35,74, on yıllıkların faizi %24,02 seviyesinden tamamladı. TL bazında gram altın yükselerek haftayı 2.512TL’den tamamladı.
TÜİK enflasyon verileri (Haziran) ve TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu
Geçen hafta çarşamba günü TÜİK’in haziran ayı TÜFE ve ÜFE verileri takip edildi. Haziranda, TÜFE aylık %1,64, yıllık %71,60 artarken C grubu çekirdek endeks aylık %1,73, yıllık %71,41 artış kaydetti. Hem manşet hem de çekirdek göstergelerde artış, piyasa beklentilerinin önemli ölçüde altında kaldı. Foreks Haber’in anketine göre TÜFE artışı için medyan tahmin aylık %2,20, yıllık %72,61, C grubu çekirdek endeks için aylık %2,60, yıllık %72,90 idi. Yİ-ÜFE haziranda aylık 1,38, yıllık %50,09 arttı.
Haziran enflasyon rakamlarının ardından perşembe günü, TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’nu yayımladı. Yıllık enflasyonun hizmet grubunda sınırlı olmak üzere tüm gruplarda gerilediği belirtilen raporda, hizmet grubunda aylık fiyat artışının önceki aya kıyasla zayıflamakla beraber görece yüksek seyrini koruduğu belirtildi.
TCMB para politikası toplantısı özeti
TCMB, geçen hafta gerçekleştirdiği Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısının özetini yayımladı. Hizmet grubunda aylık fiyat artışlarındaki yüksek seyrin sürdüğüne, enflasyonundaki yüksek seyir ve katılığa, güçlü talebe ve tüketim ithalatına vurgu yapılan özette, bununla birlikte, “Haziran ayında enflasyonun ana eğiliminin mayıs Enflasyon Raporu öngörüleriyle benzer şekilde yavaşlayacağına işaret etmektedir.” ifadeleri yer aldı.
Banka, söz konusu toplantıda piyasa beklentisine paralel olarak bir haftalık repo faizini %50,00 seviyesinde sabit bıraktı. Politika faizi değişmezken gecelik borçlanma ve borç verme arasındaki makas 600bp olarak korundu.
Mart toplantısında sürpriz bir şekilde 500bp faiz artıran TCMB, operasyonel çerçevede de değişikliğe giderek faiz koridorunu genişletmiş, gecelik borçlanma ve borç verme oranlarının haftalık repo faizine kıyasla marjı -/+1,5 puandan -/+ 3 puana yükseltmişti. Böylece Banka, geçen yıl haziranda başladığı artırımlarla haftalık repo faizini toplam 41,5 puan artırarak %8,5’ten %50 seviyesine yükseltti.
Mart sonrasındaki üç toplantıda da faiz değişikliğine gitmeyen TCMB, enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşunun sıkılaştırılacağı ifadesini haziran karar metninde de koruyarak ihtiyaç halinde ek sıkılaştırmaya gidilebileceği imasını sürdürmüştür. Banka, para politikasında kararlı duruş, iç talep dengelenme, TL’de reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinin düzelmesiyle aylık enflasyonun ana eğiliminin düşeceği ve dezenflasyonun yılın ikinci yarısında tesis edileceği beklentisini korumuştur.
Yurt içinde İTO İstanbul enflasyonu, İSO imalat PMI (Haziran)
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi haziranda aylık %3,42, yıllık %82,14 artarken Toptan Eşya Fiyatları İndeksi aynı dönemde aylık %3,85, yıllık %60,49 arttı. İstanbul Sanayi Odası (İSO) verilerine göre Türkiye imalat PMI haziranda 48,4’ten 47,9’a geriledi. Haziran raporunda satış fiyatlarının enflasyonu son dört buçuk yılın en düşük seviyesine gerilediği, istihdamın Ekim 2022’den bu yana en belirgin daralmayı gerçekleştiği ve yeni siparişlerde yılın en sert yavaşlamasının kaydedildiği belirtildi.
Yurt içinde dış ticaret dengesi (Haziran-öncü)
Ticaret Bakanlığı haziran ayına ilişkin öncü dış ticaret istatistiklerini yayımladı. Ticaret Bakanlığı'nın öncü verilerine göre haziranda, ihracat yıllık %11 düşüşle 18,57mlr USD, ithalat %4 düşüşle 25,00mlr USD ve dış ticaret açığı %21 artışla 6,44mlr USD oldu. Ocak-haziran döneminde ihracat yıllık %2 artışla 125,45mlr USD, ithalat %9 düşüşle 168,69mlr USD ve dış ticaret açığı %30 düşüşle 43,24mlr USD oldu.
Yurt içinde Reel Efektif Döviz Kuru (Haziran)
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) haziran ayına ilişkin Reel Efektif Döviz Kurunu (REDK) açıkladı. TÜFE bazlı REDK haziranda 61,90 ile Eylül 2021’den beri en yüksek değeri alırken Yi-ÜFE bazlı REDK aynı dönemde 94,30 ile Mayıs 2023’ten beri en yüksek değeri aldı.
Yurt içinde Hazine nakit dengesi (Haziran)
Yurt içinde Hazine ve Maliye Bakanlığı (HMB) haziran Hazine Nakit Gerçekleşmelerini açıkladı. Haziranda, faiz dışı denge 334,54mlr TL, nakit dengesi 430,95mlr TL açık verdi. Ocak-haziran döneminde faiz dışı denge 475,36mlr TL, nakit dengesi 1.003,70mlr TL açık verdi.
Kaynak Piramit Menkul Kıymetler
Hibya Haber Ajansı
