Geride bıraktığımız haftada yurt içinde enflasyon verisi takip edilirken yurt dışında Euro Bölgesi büyüme ve ABD’de tarım dışı istihdam verilerinin yanı sıra Avrupa Merkez Bankası’nın faiz kararı ön plana çıktı.
Euro Bölgesi ekonomisi, yılın ilk çeyreğinde önceki çeyreğe göre %0,3, geçen yılın aynı çeyreğine göre ise %0,4 büyüdü. Avrupa Merkez Bankası (AMB), dün gerçekleştirdiği toplantısında beklentilere paralel olarak faiz oranlarında 25 baz puanlık indirime giderek refinansman faiz oranını %4,25, mevduat faiz oranını %3,75 ve marjinal fonlama faiz oranını %4,50 seviyesine düşürdü. Bu hem refinansman faizi hem de marjinal fonlama faizi için Mart 2016'dan beri ilk indirim olarak kayıtlara geçerken mevduat faizi için ise Eylül 2019'dan bu yana ilk indirim oldu. Açıklamada, Bankanın, Pandemi Acil Varlık Alım Programı (PEPP) kapsamında satın alınan menkul kıymetlerin vadesi gelen anapara ödemelerinin tamamının bu ay sonuna kadar yeniden yatırımına devam edeceği belirtilirken bu yıl sonunda ise yeniden yatırımlar tamamen durdurulacağı ifade edildi. AMB, 2024 yılı için enflasyon tahminini 0,2 puan artırarak %2,5’e, 2025 yılı için 0,2 puanlık artışla %2,2’ye çıkarırken, 2026 yılı için beklenti %1,9’da bıraktı. AMB Başkanı Christine Lagarde, faiz kararı sonrası düzenlenen basın toplantısında, enflasyonda son tahminlerin 2024 ve 2025 için yukarı yönlü revize edildiğini, faizleri yeterince kısıtlı tutacaklarını ve sıkılaştırma sürecini toplantıdan toplantıya alacakları kararlarla belirleyeceklerini dile getirdi. ABD'de tarım dışı istihdam, Mayıs ayında 180 bin artış beklentisinin üzerinde 272 bin kişi arttı. İşsizlik oranı, Mayıs ayında 0,1 puan artışla %4,0’a yükseldi. Ortalama saatlik kazançlarda aylık %0,4 ve yıllık %4,08 arttı. Küresel piyasalarda hafta genelinde karışık bir seyir izlendi.
Türkiye’de tüketici fiyat endeksi, Mayıs ayında beklentilerin üzerinde aylık %3,37 artarken Nisan ayında %69,80 olan yıllık enflasyon, Mayıs ayında %75,45’e yükselerek 2022 yılı Kasım ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü. Nisan ayında %75,81 olan yıllık çekirdek enflasyon, Mayıs ayında %74,98 gerçekleşerek 14 ay sonra ilk kez manşet TÜFE'nin altında gerçekleşti. Yurt içi üretici fiyat endeksi, Mayıs ayında aylık %1,96 artış gösterirken yıllık %57,68 yükselişle 2023 yılı Mart ayından bu yana en yüksek seviyesini gördü. Haftaya pozitif başlamasına rağmen hafta genelinde satış ağırlıklı bir seyir izleyen BİST100 Endeksi, %2,51 kayıpla 10.139 puandan haftayı tamamladı. 32,20’li seviyelerden haftaya başlayan Dolar/TL, hafta içinde 32,65 sınırının üzerine çıkarken Euro/TL 35,60 sınırını test etti.
Yurt dışı yerleşik yatırımcılar, 24-31 Mayıs haftasında yurt dışı yerleşik yatırımcılar, reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 528,8 milyon dolar hisse senedi satışı, 94,1 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) alımı ve 20,8 milyon dolar Özel Sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi. Aynı haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 1.148 milyon dolar azalarak 102.702 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 2.065 milyon dolar azalarak 64.686 milyon dolara geriledi. Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları 1.202 milyon dolar azalarak 66.655 milyon dolar (2.125 milyar TL) olarak gerçekleşti. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 250’li seviyelere kadar indi.
Uzun Vadede Ne Bekliyoruz…
TCMB, 19 Ocak’taki 2023 yılının ilk toplantısında politika faizini değiştirmeyerek %9 seviyesinde tutarken, 23 Şubat toplantısında 50 baz puan indirerek %8,50 seviyesine çekti. 23 Mart, 27 Nisan ve 25 Mayıs tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %8,50 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 22 Haziran’da 650 baz puan, 20 Temmuz’da 250 baz puan, 24 Ağustos’ta 750 baz puan, 21 Eylül’de 500, 26 Ekim’de 500, 23 Kasım’da 500 baz puan ve 21 Aralık tarihli toplantısında 250 baz puan artırarak politika faizini %42,50 seviyesine çıkardı. TCMB, 2024 yılının ilk toplantısında politika faizini 250 baz puan artırarak %45,00 seviyesine yükseltirken, 22 Şubat tarihli toplantısında politika faizini değiştirmeyerek %45,00 seviyesinde sabit bıraktı. Merkez Bankası, 21 Mart tarihli toplantısında politika faizini 500 baz puan artırarak %50 seviyesine yükseltti. TCMB, 25 Nisan ve 23 Mayıs tarihli toplantılarında ise politika faizini değiştirmeyerek %50 seviyesinde sabit bıraktı.
Mayıs ayında %3,37 artan TÜFE’nin Mayıs 2024 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Haziran ayında %2,56, 2024 yılı sonunda %43,64 ve 12 ay sonrasında %33,21 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2024 sonunda 38,78 ve 12 ay sonrasında ise 41,80 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2024 sonunda 30,5 milyar dolar, 2025 yılında ise 28,7 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2024 ve 2025’te sırasıyla %3,3 ve %3,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin cari ay sonunda %50,00, 3 ay sonrasında %50,00 ve 12 ay sonrasında ise %37,11 olması beklenmektedir.
Kaynak BMD Araştırma
Hibya Haber Ajansı
