Social Science Research Network'te yayınlanan ve yalnızca Guardian Gazetesi ile paylaşılan analiz, benzeri görülmemiş cinayetler, kasıtlı kıtlık, altyapı hasarı ve çevre felaketine ek olarak Gazze'deki mevcut savaşın iklim maliyetine ilişkin muhafazakar bir anlık görüntü sunuyor.
Yeni araştırmalar, Gazze'yi yeniden inşa etmenin karbon maliyetinin, 135 ülkenin tek tek ürettiği yıllık sera gazı emisyonlarından daha yüksek olacağını ve benzeri görülmemiş ölüm oranlarının yanı sıra küresel iklim acil durumunu daha da kötüleştireceğini ortaya koyuyor.
Gazze'ye yönelik savaşın ilk dört ayında İsrail tarafından hasar gören ve tahrip edilen tahmini 200 bin apartmanın, okulların, üniversitelerin, hastanelerin, camilerin, fırınların, su ve kanalizasyon tesislerinin yeniden inşası, 60 milyon ton kadar CO2 eşdeğeri (tCO2e) üretecek. İngiltere ve ABD'deki araştırmacıların yeni analizlerine göre bu, Portekiz ve İsveç gibi ülkelerin 2022 yılında ürettiği toplam emisyonla aynı seviyede ve Afganistan'ın yıllık emisyonunun iki katından fazla.
Uzun vadeli yeniden yapılanma, İsrail'in çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 36bin'den fazla Filistinliyi öldürdüğü ve binlercesinin enkaz altında gömülü kaldığı ve öldüğü tahmin edilen Gazze'deki savaştan en büyük karbon maliyetini oluşturacak. İsrail'in bombardımanının ardından temizlenmesi yıllar alabilecek yaklaşık 26 milyon ton enkaz ve moloz kaldığı öngörülüyor.
Araştırmaya göre, Gazze'deki savaşın ilk 120 günü boyunca havadan ve karadan yapılan saldırıların ürettiği gezegeni ısıtan emisyonlar, aralarında Vanuatu ve Grönland'ın da bulunduğu dünyanın iklime en duyarlı 26 ülkesinin yıllık karbon ayak izinden daha fazlaydı.
7 Ekim'deki Hamas saldırısından sonraki ilk dört ayda üretildiği tahmin edilen 652 bin 552 metrik ton karbondioksitin (CO2 eşdeğeri/CO2e) yüzde 99'undan fazlası İsrail'in Gazze'ye yönelik hava bombardımanı ve kara işgaliyle bağlantılı.
Toplam CO2 emisyonunun neredeyse yüzde 30'u, ilk 120 günde İsrail'e bomba, mühimmat ve diğer askeri malzemeleri uçurduğu bilinen 244 Amerikan kargo uçağı tarafından üretildi.
Eksik askeri emisyon verileri nedeniyle neredeyse kesin olarak eksik bir tahmin olan hesaplamaya göre, İsrail'in Gazze'ye saldırısının ilk 120 gününün karbon maliyeti, 77.200 Amerikan hanesinin yıllık toplam enerji kullanımına eşdeğerdi.
Ekim 2023 ile Şubat 2024 arasında İsrail'e ateşlenen Hamas roketleri tahmini 1.140 tCO2e üretti. Diğer 2.700 tCO2e ise grup tarafından 7 Ekim'den önce depolanan yakıta atfedildi. Toplamda, Hamas'ın ilk 120 gündeki karbon ayak izi 454 Amerikan evinin yıllık enerji kullanımına eşdeğerdi.
Araştırmanın ortak yazarı ve Queen Mary University of London'da (QMUL) kıdemli öğretim görevlisi Ben Neimark, "Dünyanın dikkati haklı olarak insani felakete odaklanmış olsa da, bu çatışmanın iklim sonuçları da felakettir. Ancak çalışmamız, ilk 120 gün içinde savaş makinesinden kaynaklanan başlıca rapor edilen sera gazı emisyonlarını açıklayan yalnızca bir anlık görüntü." diye konuştu.
BM'nin insan hakları ve çevre özel raportörü Astrid Puentes de "Gazze'deki savaşın ciddi sonuçlarından biri, temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevre hakkının kitlesel ihlali olmuştur… ki bu da yaşam ve diğer tüm haklardan yararlanma açısından ciddi bir risk teşkil etmektedir. Bölge halihazırda daha da kötüleşebilecek ciddi iklim etkilerini yaşıyor.” dedi.
Guardian'ın Ocak ayında bildirdiği daha önceki araştırmalara dayanan 120 günlük analiz, bombalama ve keşif uçuşlarından, tanklardan, top ve roketlerden ve diğer araçlardan kaynaklanan doğrudan CO2 emisyonlarının yanı sıra yüz binlerce bombanın üretilmesi ve patlatılmasından kaynaklanan emisyonları da içeriyor. .
Araştırmacılar ilk kez, bombardıman altında mahsur kalan 2,3 milyon açlıktan ölmek üzere olan Filistinliye insani yardım sağlamak için Mısır'dan Gazze'ye 595,5 km gidiş-dönüş yolculuk yapan kamyonlardan kaynaklanan emisyonları da hesapladı. Araştırma, İsrail'in Ekim başı ve Şubat ayları arasında Gazze'ye girmesine izin verdiği bin 400 kadar kamyonun neredeyse 9.000 ton CO2e ürettiğini ortaya çıkardı.
İsrail'in bölgedeki güneş enerjisi tesislerine ve tek enerji santraline zarar vermesi veya yok etmesinden sonra, Gazze'de artık elektrik üretmek için kullanılan dizel motorlu jeneratörlerden 58.000 ton CO2e emisyon geldi. Çatışmadan önce Gazze elektriğinin yaklaşık yüzde 25'i güneş panellerinden geliyordu.
Hibya Haber Ajansı
